Meters maken met de Design Karavaan

Samen coalities smeden om complexe agri- & food-vraagstukken aan te pakken

Zet een ontwerper bij een agrariër aan tafel en er ontstaan al snel frisse ideeën. Maar om die ideeën tot uitvoer te brengen, zijn er meer partijen nodig aan die tafel. Daarom bracht Agri meets Design op vrijdag 26 oktober, midden in de Dutch Design Week, boeren, designers, beleidsmakers, agri- en food-specialisten, dierenartsen en ondernemers bij elkaar. Tijdens de Design Karavaan werden meters gemaakt en mooie resultaten geboekt. Haak jij aan bij de Design Karavaan?

Iedereen is welkom in de Design Karavaan

De deelnemers aan de Design Karavaan zijn vanmiddag opgedeeld in drie groepen: gewasbescherming, diergezondheid en kringlooplandbouw. Programmamanager van Agri meets Design Judith Zengers is blij met de aanwezigheid van zoveel verschillende stakeholders en samenwerkingspartners. “In veel discussies hebben partijen zich bij aanvang al ingegraven. Meningen en overtuigingen zijn dan nauwelijks nog te wijzigen. Door vandaag met elkaar én met een designer het gesprek aan te gaan, kunnen we hopelijk loskomen van de bestaande stramienen. En wie er vandaag niet bij is, is welkom om zich op een later moment bij ons aan te sluiten”, aldus Zengers in haar welkomstwoord.

Geen pasklare oplossingen

Social designer en gastvrouw Cindy van den Bremen legt uit hoe de Design Karavaan werkt. “De Design Karavaan is ontwikkeld om met verschillende belanghouders én een designer het gesprek aan te gaan over complexe maatschappelijke onderwerpen. Rondom de thema’s gewasbescherming, diergezondheid en kringlooplandbouw die we vandaag aanpakken, zijn een heleboel vragen.

Met coaching van een designer gaat elke tafel straks die vragen te lijf. De designer heeft allerlei hulpmiddelen achter de hand om discussies en een brainstorm aan te jagen. Ik verwacht geen pasklare oplossingen aan het einde van de dag, maar dat we wel degelijk iets met elkaar bereiken. Begrip creëren voor elkaars standpunt en eigenaarschap. Als er vandaag coalities ontstaan die bereid zijn om samen de volgende stap te zetten, ben ik tevreden”, legt Van den Bremen uit.

“De Europese regelmakers zouden vandaag ook moeten aanschuiven. Ik ken een voorbeeld van een controleur uit Brussel die aan de agrariër vroeg waar de aardappelbomen stonden…”

Gewasbescherming, wat is dat?

Aan de werktafel van gewasbescherming, schuift Peter van ’t Westeinde aan. “Als er één onderwerp is wat bij consumenten tot verwarring leidt, dan is het gewasbescherming. Dus moeten wij ervoor zorgen dat die consument het ook kán begrijpen”, zegt de ZLTO-specialist Plantgezondheid. “We kunnen wel over technische dingen blijven praten, maar het moet misschien makkelijker.” Van ’t Westeinde verbaast zich, net als de anderen aan tafel, over de vaak onlogische Europese regels. “We mogen steeds minder middelen gebruiken om de gewassen gezond te houden. Een tomaat die hier niet als biologisch verkocht mag worden, mag bijvoorbeeld wel als biologisch in Amerika verkocht worden.”

“Wat als de varkenshouders in Nederland er allemaal mee zouden stoppen?”

Dan zet Nederland een grote stap met zijn klimaatdoelstellingen. Dan zou er genoeg plek zijn om de Groningers in Brabant te laten wonen. “Maar dan hebben we ook meteen een enorme werkloosheid in de regio, want elke varkensboer houdt zeven mensen aan het werk, van stalknecht tot veearts”, zegt Bulle Koster van Veterinair Kenniscentrum Oost-Nederland. Het ontbreekt veel burgers sowieso aan een eerlijk beeld van agrariërs, vindt Koster. “Als dierenarts met 35 jaar ervaring, zie ik dat de positie van boeren en hun bedrijven binnen de maatschappij gewijzigd is van waardering en beloning naar afschuw en armoede.” Annelies Schoenmakers, werkzaam als programmamanager Agrifood bij de provincie Noord-Brabant herkent de woorden van Koster: “Communicatie en bewustwording, waar we aan moeten werken. Ik voel dat de hele tafel er zo over denkt en met dit onderwerp verder wil. De eerste coalitie is gesmeed!”

Ingrediënten voor kringloopkaas

De brainstorm over kringlooplandbouw heeft zich na anderhalf uur toegespitst op kringloopkaas. “Aan welke voorwaarden van makers, verkopers en consumenten zou zo’n kaas moeten voldoen?”, vragen Cindy van den Bremen en designer Sietske Klooster zich af. “Wat zijn de ingrediënten om tot een dergelijk duurzaam product te komen? Mag er kunstmest aan te pas komen? Hoeveel kilometers mag het voer voor de koeien eigenlijk afleggen? Kortom: aan welke knoppen moet je draaien om kringloopkaas daadwerkelijk op tafel te kunnen krijgen?” Allemaal vragen die vanmiddag lastig te beantwoorden zijn, maar waar onder andere tafelgenoten Jos Verstraten van LTO vakgroep melkveehouderij en Christien Ondersteijn van CZ Rouveen wel raad mee weten.

“Aan welke knoppen moet je draaien om kringloopkaas daadwerkelijk op tafel te kunnen krijgen?”

Dan ontstaat er ineens het idee van een competitie. Een wedstrijd kringloopkaas maken, want dat levert inzichten over kringlooplandbouw op waar de stakeholders wijzer van worden. “We leggen de vraag terug bij de sector en vragen zuivelveehouders en kaasmakers wat hùn ideeën zijn bij een kringloopkaas”, vat Klooster de resultaten van de sessie samen. Ze doet tegelijkertijd een oproep aan andere partijen om zich aan te sluiten. “De retailsector is van harte welkom in onze coalitie.”