Is grondgebonden veehouderij een trend of de nieuwe standaard?
Rudie is eigenaar van melkveebedrijf Freriks en de Achtermaate. Hij ontmoette designer Sietske voor het eerst tijdens oogstfeest Stöppelhaene op 24 augustus. Volgens hem moet het gesprek starten met: “Wat versta je onder grondgebonden veehouderij?”
Het boerenbedrijf van Rudie en Petra Freriks is een lust voor het oog. De prachtige zwartbonte koeien grazen in de wei, op het naastgelegen grasland staan 50 vrolijke kalveren en de gebouwen zien er piekfijn uit. Rudie: ”We heten mensen graag welkom op ons boerenbedrijf voor vergaderingen, uitjes en educatie. De boerderij is ook een fijne stop tijdens een wandel- of fietstocht in de omgeving. Het bedrijf is vanaf 1932 in handen van de familie Freriks. Rudie is een veelzijdige en betrokken boer die naast zijn melkveebedrijf zeer actief is binnen de maatschappij.
Sietske Klooster is designer. Ze is bekend van De Melksalon, een platform waarmee ze de Nederlandse melkcultuur een impuls geeft om duurzaam te vernieuwen op sociaal, cultureel en landschappelijk vlak. “De Melksalon is een nieuwe ervaring met een bekend product. Het verrast voorbijgangers, verdiept netwerken, brengt een welkome frisse kijk en helpt een brug te bouwen tussen boer en burger.”
Grondgebonden veehouderij gaat over grenzen boerenbedrijf
“Op dit moment zijn er wetten en regels op verschillende niveaus”, vertelt Rudie. “Dat komt omdat iedereen een ander beeld heeft van grondgebonden veehouderij. Weinig mensen zien hoe breed dit onderwerp is. Het gaat over de grenzen van het boerenbedrijf heen en dat vraagt ook een bepaalde inzet van de maatschappij. Want: waar laat ik mijn mest, waar haal ik het voedsel voor mijn koeien, hoe werk ik samen met omringende bedrijven aan een optimale grondkwaliteit en hoe zorg ik ervoor dat de lokale consument mijn melk drinkt?”
Zoveel verschillende knoppen
Sietske: “Door het gesprek aan te gaan, kom je tot nieuwe inzichten. Wat me verraste, is dat er zoveel verschillende knoppen zijn waar Rudie aan moet draaien. En draait hij aan de ene knop, dan draaien er andere knoppen onbedoeld mee. Natuurlijk hoeft de consument niet al die knoppen te kennen, maar als hij weet hoeveel knoppen er zijn, krijgt hij wel meer begrip voor het vakmanschap van Rudie.”
Rudie: “Het gaat om keuzes. Weten welke keuzes er zijn en vervolgens een bewuste keuze maken. Da’s best lastig als je ziet hoeveel knoppen er zijn. En al die knoppen hebben invloed op de kwaliteit van mijn melk.”
Nederland is geen boervriendelijk land
Rudie beaamt dat vakmanschap het verschil maakt tussen wel of niet succesvol zijn als boer. Hij is trots op zijn zoon die zichtbaar oog heeft voor de gezondheid van de koeien. “Zijn aanpak is anders dan die van mij. Dat mag ook, want iedere boer is uniek. En hoe graag we ook willen dat hij ons bedrijf overneemt, we vertellen hem om goed rond te kijken, ook buiten Nederland. Want ons land is op dit moment niet het meest boervriendelijke land.”
Fluitend in de stal
“Tja, als je gemakkelijk geld wilt verdienen, wordt dan vooral geen boer”, lacht Rudie. Toch staat hij elke dag fluitend in de stal: “Het geeft me zoveel voldoening. Ik vind het fantastisch om te laten zien hoe machtig mooi mijn vak is.”
Doorkijk naar de toekomst
Sietske en Rudie maken een doorkijk naar de toekomst. Rudie geeft toe dat de druk behoorlijk groot is. “Mensen hebben nu eenmaal eten nodig, dus ik weet dat er ruimte blijft voor veehouderij. Toch is de verhouding tussen benodigd kapitaal voor grond en het geld dat je per vierkante meter kunt verdienen soms echt zoek.”
Dialoog tussen boer, burger en designer
Rudie is positief over het betrekken van de consument bij het thema ‘grondgebonden veehouderij’. Hij is nieuwsgierig: “Ik vind het leuk als er van buitenaf naar mijn bedrijf gekeken wordt. Daar komt altijd iets nieuws uit. Een mooie vervolgstap zou een dialoog tussen designer, boer en burger zijn. Want een boer staat zeker open voor verandering, maar dat kan hij niet zonder hulp van de maatschappij.”
Dutch Design Week
Tijdens de Dutch Design Week van 20-28 oktober in Eindhoven gaan Sietske en Rudie opnieuw in gesprek. Een enorme glazen kas vol groen op het Ketelhuisplein prikkelt bezoekers om na te denken over de toekomst van de agrarische sector en ons voedsel.