Wat brengt de toekomst voor de melkveehouderij?

Boerendochter Karin neemt designer Merle mee op ontdekkingstocht. Ze verkennen de stallen en genieten van de geur van vers gemaaid gras in de wei. Ook al hebben beide jonge vrouwen een totaal ander werkgebied, ze vinden elkaar direct als het gaat om hun passie voor het boerenland.

Weidegang is duurder en arbeidsintensief

“Tijdens mijn stage in Nieuw-Zeeland zag ik dat alle koeien het hele jaar rond buiten lopen. Dat vond ik zo’n mooi gezicht. Eenmaal thuis, aan de keukentafel, vroeg ik waarom onze koeien niet meer in de wei staan.”

Karin vertelt over de goede gesprekken die ze met haar ouders voert over dit vraagstuk: “We hebben 125 melkkoeien, 20 koeien die met zwangerschapsverlof zijn en dan de jeugd nog, dat zijn er ongeveer 80. Zoveel dieren is een grote verantwoordelijkheid en vraagt veel op het gebied van management en personeelskracht. Weidegang is kostbaarder en een stuk arbeidsintensiever, dus een boer moet altijd de afweging maken of het wel rendabel is.”

Is het beeld van weidegang te romantisch?

Merle vult aan: “De koe als onderdeel van het landschap heeft een romantisch beeld. Veel mensen vinden dat het bij ons land hoort, ik ook,” geeft ze toe. “Vandaag heeft Karin me de voor- en nadelen van weidegang laten zien en dat zet me aan het denken. Misschien is mijn beeld van grazende koeien in de wei wel te romantisch?”

Wat vindt de maatschappij van weidegang?

Karin: “Ik ben er trots op dat mijn ouders serieus nadenken over de mogelijkheden van weidegang en de beste manier om dat voor ons bedrijf toe te passen. We merken ook dat het in de maatschappij steeds meer gespreksstof oplevert. Er komt wet- en regelgeving, maar ook onze afnemers sturen op weidegang. Zij betalen meer voor melk die voldoet aan de eisen van het keurmerk Weidemelk.”

Is weidegang beter dan koeien op stal?

“Er is geen eenduidige oplossing want elke melkveehouderij is uniek en iedere boer heeft zijn eigen kijk op het boerenleven”, zegt Karin. “Bij ons is er veel oog voor het welzijn van de koeien. We observeren hun gezondheid heel nauwkeurig, geven ze veel ruimte en zorgen ervoor dat alle kalveren een gezonde start maken. Dat moet ook wel, want alleen een gezonde en tevreden koe produceert genoeg melk.”

“Ik geloof oprecht dat elke boer goed is voor zijn dieren. Het doet me pijn als mensen een negatief beeld van onze sector schetsen. Het voelt oneerlijk, want het is hun waarheid. Een voorbeeld? Nog steeds praten over legbatterijen terwijl die al jarenlang niet meer bestaan! Ze vergeten dat het boerenleven in Nederland een ‘way of life’ is. Je moet er voor meer dan honderd procent voor gaan, anders red je het niet.”

“Het is belangrijk om ruimte te geven aan de verschillende perspectieven, om aandacht te hebben voor elkaar”, zegt Merle. “Ik realiseer me dat we allemaal onderdeel zijn van één groot systeem. We moeten elkaar helpen, nieuwsgierig blijven en samen op onderzoek gaan naar de beste oplossingen.”

Duurzame weidegang of duurzaam op stal?

“Het is logisch dat mensen weidegang verbinden aan duurzame melkveehouderij. Toch kan een melkveehouderij die de koeien op stal heeft staan zomaar duurzamer zijn. Het gaat vooral om de emotie. Mensen worden nu eenmaal vrolijk van koeien die in de wei staan.”

Merle lacht: “Kijk, daar hebben we dat romantische beeld weer. En daarom is het zo belangrijk om met elkaar te blijven praten. Want wat me het meest is bijgebleven van het bezoek aan deze boerderij is hoeveel oog ze hebben voor het welzijn van hun koeien.”

Dutch Design Week

Tijdens de Dutch Design Week van 20-28 oktober in Eindhoven gaan Merle en Karin opnieuw in gesprek. Karin is erg benieuwd naar de manier waarop Merle haar beleving van de boerderij vertaalt naar haar werk als designer. Op het Ketelhuisplein staat een enorme glazen kas vol groen die bezoekers uitnodigt om na te denken over de toekomst van de agrarische sector en ons voedsel.

Karin is actief betrokken bij de melkveehouderij van haar ouders. Het gezin telt vier dochters en het is een wens dat Karin op termijn het bedrijf overneemt. Tijdens haar studie aan de HAS liep ze stage in Nieuw-Zeeland. Binnenkort vertrekt ze naar Amerika om op een groot melkveebedrijf te werken. “Ze hebben twee locaties met elk 700 koeien en ik word verantwoordelijk voor al het jongvee.”

Merle Bergers is designer. Ze groeide op tussen de weilanden en is gefascineerd door de manier waarop mens, dier en plant met elkaar in verbinding staan. Ze probeert zichtbare en onzichtbare relaties onder woorden te brengen en te vertalen naar (interactief) design.