Design Thinking

Anders kijken naar ingewikkelde vraagstukken voor het platteland

Dat designers een andere kijk hebben op complexe problemen hebben al heel wat agrarisch ondernemers ontdekt. Voor de 16 teams van Brood en Spelen is het nog nieuw en onwennig. En daarom bood Agri meets Design samen met de innovators van Van Berlo ze een Masterclass Design Thinking aan.

Brood en Spelen

Brood en Spelen is een initiatief van Floris Alkemade (Rijksbouwmeester) en Berno Strootman (Rijksadviseur voor het Landschap) om innovatieve ideeën te verzamelen voor vernieuwing op het platteland in de provincies Noord-Brabant, Overijssel en Gelderland. Want er speelt veel: groei en krimp, verduurzaming van de voedselproductie en het herbestemmen van vrijkomende agrarische percelen zijn nog maar een paar van de vele voorbeelden.

Begin dit jaar werd een prijsvraag uitgeschreven waar meer dan 100 inzendingen op binnenkwamen. De jury selecteerde 16 winnaars. Zij krijgen van september 2018 tot en met februari 2019 de kans hun plannen verder uit te werken en aan te scherpen. De Masterclass Design Thinking is de eerste stap.

Wat is Design Thinking?

Volgens Boudewijn Soetens, Innovation & Strategy Director bij Van Berlo, is Design Thinking een alternatieve manier om ‘wicked problems’ aan te pakken. Dat zijn complexe en veranderende vraagstukken waarbij veel verschillende belangenhouders betrokken zijn. Vaak conflicteren de doelen en wensen van deze stakeholders, wat het nog ingewikkelder maakt om oplossingen te vinden. De Design Thinking-werkwijze kenmerkt zich door het goed afbakenen van het vraagstuk, het laten participeren van de diverse betrokken partijen en het visueel maken van de mogelijke oplossing.

Boudewijn Soetens en Philémonne Jaasma

Empathisch onderzoek

Philémonne Jaasma, Strategist Innovation bij Van Berlo, werkt bijna dagelijks met Design Thinking. Ze legt uit dat het betrekken van belangenhouders begint met empathisch onderzoek. Dat is niets meer of minder dan écht luisteren naar anderen. Klinkt eenvoudig, maar dat is het vaak niet. Deelnemer Dyon Temming herkent dat.

Dyon: “Samen met Bart Achterkamp werk ik aan het project ‘Wat een eikels in het Twentse landschap’. Wij willen mensen aan het eikels-eten krijgen. Het is goed voor de koolhydratenconsumptie en het is goed voor het landschap. Maar ja, hoe krijg je mensen zo ver dat ze eikels eten? En net zo belangrijk: hoe krijgen we het voor elkaar dat boeren eikels gaan produceren? Ik hoop dat ik vandaag leer hoe we dat soort gesprekken moeten aanpakken.”

“Met een prototype spreek je het voorstellingsvermogen van je gesprekspartner aan. En je wordt er zelf ook wijzer van.”

Duidelijkheid door prototyping

Naast het grondig onderzoeken van wat doelgroepen beweegt, is ‘prototyping’ een instrument wat veel wordt toegepast in Design Thinking. Zo’n prototype is een proefopstelling of 3D-model dat je letterlijk van alle kanten kunt bekijken. Deelnemer Ank van Maanen ziet de meerwaarde wel van zo’n 3D-model. Ank: “Mijn agroforestry-project heet ‘Weet wat je eet’. Agroforestry is een landgebruiksysteem waarbij het planten en/of actief beheren van bomen wordt gecombineerd met landbouw of veeteelt. Door het maken van een proefopstelling wordt het veel duidelijker hoe de aanplanting van de bomen en gewassen het best kan worden uitgevoerd. Het is niet alleen verhelderend voor mezelf, maar voor het hele team en waarschijnlijk ook voor de boeren waarmee we het gesprek willen aangaan.”

Coaching door de provincies

Hoe gaan de teams van Brood en Spelen straks verder? Ze kunnen in elk geval rekenen op coaching van specialisten van de provincies Noord-Brabant, Overijssel (beide partner van Agri meets Design) en Gelderland.

Eugene van Lieshout van de provincie Noord-Brabant: “Mijn rol is aansturen en aanjagen. Daarnaast help ik teams bij het voeren van gesprekken met bijvoorbeeld gemeenten en het verkennen van netwerken. Er zijn binnen de provincie veel mensen bezig met innovatie, agri en food, maar het is soms lastig om de juiste personen te vinden. Ik zorg ervoor dat de lijntjes kort worden.”

In februari 2019 loopt Brood en Spelen af. Maar eigenlijk begint het dan pas. Of en hoe de projecten van de teams straks worden uitgevoerd, kun je volgen op www.prijsvraagbroodenspelen.nl.